ایران باستان دارای جشن ها و اعیاد فراوانی بوده و در فرهنگ ایران هر جشنی، نماد خاصی دارد. سفره هفت سین یکی از میراث گرانبهای اجداد ما است که هر سین آن نمادی از هر یک از زیبایی های خلقت می باشد. آیا تا به حال به پیشینه جشن نوروز و سفره هفت سین فکر کرده اید؟ چیدن سفره نوروز زیبا خواهد شد اگر با ایده های بیشتری آشنا شوید و از دلایل قرار گیری هر یک از مواد روی سفره مطلع شوید.
معرفی سفره هفت سین
هفت سین یکی از مشهورترین رسومی است که در شروع سال جدید خورشیدی به آن توجه می شود. بر روی سفره هفت سین اصولا مواردی چیده می شوند که با حرف (س) شروع گردند مانند: سیر، سیب، سکه و غیره. در برخی از ریشه یابی ها، هفت سین را با هفت چین مرتبط دانسته اند که به معنای هفت چیدنی بوده است. در آیین ساسانیان، عدد هفت مقدس شمرده می شد و افراد در این بازه زمانی هفت دانه را بر روی هفت ستون مختلف می کاشتند. لازم به ذکر است به جز مواردی که در آغاز نام آن ها از سین استفاده شده است، اغلب مردم آینه و شمعدان، قرآن، تنگ آب و ماهی قرمز، شیرینی و … نیز بر روی سفره هفت سین می چینند.
تاریخچه سفره هفت سین
هنوز در رابطه با پیشینه سفره هفت سین اطلاعات دقیقی در دست نیست؛ اما برخی از پژوهشگران بر این باورند ایرانیان باستان هر سال سفره‌ای را برای بزرگ نهادن طبیعت و برکات آن تدارک می‌دیدند که هر یک از اجزای آن با حروف گوناگونی شروع می‌شدند. اولین نشانه‌ها از سفره‌ای که همه المان‌های آن با حرف سین آغاز می‌شدند مربوط به قرن‌های هشت و نهم است. لازم به ذکر است عدد هفت برای ایرانیان باستان مقدس بوده و از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است.
هر سین در سفره هفت سین نماد چیست؟
سیب: سیب نماد سلامتی و تندرستی بوده و وجود آن در میان هفت سین به منظور تندرستی اعضای خانواده در سال جدید است تا آن ها را از گزند آسیب و بیماری حفظ نماید.
سبزه: زیباترین نماد سفره هفت سین، سبزه است که نماد حیات و شادابی می باشد. اغلب ایرانیان از این نماد به منظور داشتن سالی شاد و با طراوت استفاده می کنند. سبزه همچنین نماد فرشته اردیبهشت است.
سمنو: سمنو سَمبل خیر و برکت است. ایرانیان چند روز پیش از شروع سال جدید این ماده را از پخت جوانه های گندم تهیه می کنند و معتقدند که قرار گیری آن بر روی سفره هفت سین، سبب افزونی نعمت و برکت در زندگی آن ها خواهد شد.
سرکه: سرکه نماد جاودانگی است. در گذشته از سرکه برای باطل کردن سحر و جادو استفاده می شده است. قرار گرفتن این نماد بر روی سفره هفت سین سبب خواهد شد تا ناملایمات سال نو از بین برود.
سیر: سیر سَمبل اهورا مزدا و نمادی از تندرستی و سلامت است. اغلب پیشینیان از خواص دارویی سیر به منظور درمان برخی از بیماری ها استفاده می نمودند؛ از این رو می توان از این ماده برای داشتن سالی بدون بیماری بر روی سفره هفت سین استفاده نمود.
سکه: سکه یکی از نمادهای رزق و روزی است. افراد سکه را در میان سفره خود جای داده اند تا در سال جدید از درآمد مناسبی برخوردار گردند و روزی آن ها از سوی خداوند افزایش یابد.
سماق: نماد و چاشنی شادی و صبر و استقامت سماق است. وجود این ماده بر روی سفره هفت سین به این منظور بوده است که سال پیش رو را با نهایت شادی و استقامت در برابر سختی ها دنبال نماییم.
سنجد: سنجد با دو نماد در میان افراد شناخته می شود. اغلب مردم سنجد را نماد عشق و دلباختگی می دانند و آن را به منظور افزایش علاقه در بین اعضای خانواده، بر روی سفره هفت سین قرار می دهند. اما برخی دیگر از افراد معتقدند که سنجد نماد گرایش به عقلانیت است؛ از این رو قرار دادن آن بر روی سفره می تواند سبب شود تا تمام تصمیمات فرد در سال جدید بر اساس عقلانیت صورت پذیرد.
تخم مرغ: تخم مرغ نماد زایش و تولد است.
قرآن: قرار دادن قرآن بر روی سفره هفت سین مختص به مسلمانان است. این امر نشان دهنده وجود نام و یاد خدا در آغاز سال و در تمام اوقات است.
آینه: آینه نماد شفافیت و پاکی بوده قرار دادن آینه بر روی سفره هفت سین به این معنا است که باید سال پیش روی را بدون دروغ به پایان رساند. اغلب افراد آینه را در بالای سفره قرار می دهند.
شمع: شمع نماد روشنایی و فروغ است.
ماهی: ماهی نماد تازگی و تکاپو است. اغلب افراد ماهی را در تنگ آب شفافی قرار می دهند تا سالی پر از انرژی و سرزندگی را پیش روی خود داشته باشند.
نان: یکی دیگر از مواردی که بر روی سفره هفت سین ایرانیان قرار دارد، نان است. نان نماد برکت و روزی الهی است که بر روی هر سفره دیگری نظیر سفره غذا و همچنین سفره عقد یافت می شود.
دیوان حافظ: حافظ یکی از موثرترین شاعران ایرانی است که اغلب افراد سال نو خود را با تفالی به دیوان او آغاز کرده و باقی ایام سال را با آن پیش بینی می کنند.
نبات و شیرینی: نبات سَمبل شیرین کامی است. افراد با قرار دادن این نماد بر روی سفره سالی پر از خاطرات شیرین را آرزو می کنند.
