در مورد مسواک ها بیشتر بدانیم!

همواره به دنبال برچسب تائید انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) بر روی محصولات ویژه دهان و دندان از قبیل مسواک باشید. این برچسب شما را مطمئن می سازد که ایمنی، کارآیی و مؤثر بودن محصول مذکور توسط شورای علمی انجمن دندانپزشکی آمریکا تائید شده است. این شورا یک نهاد مستقل و متشکل از کارشناسان علمی حوزه علوم دندانپزشکی است.

تاریخچه مسواک

طرح مسواک و مواد بکار رفته در ساخت آن راه درازی را پیموده است. شکل های ابتدایی مسواک سابقه ???? ساله دارند. تمدن های باستانی از چوب مسواک (مسواک گیاهی) برای تمیز کردن دندانهایشان استفاده می کردند. این وسیله شامل ترکه نازک نوعی درخت بود که قسمت انتهایی آن الیاف سائیده شده داشت، چوب مسواک را روی سطوح دندانی می کشیدند و با حرکات مالشی غذا را از روی دندان تمیز می کردند.

در ??? سال اخیر، مسواک ها با دسته های استخوانی، چوبی یا عاج فیل ساخته شده اند. پرزهای این مسواک ها، الیاف سخت و محکمی بودند که از خوک ها، گرازها و سایر حیوانات بدست می آمدند. مسواک با پرزهای نایلونی یعنی آنچه امروزه به عنوان مسواک می شناسیم در سال ???? اختراع شد.

چرا مسواک بزنیم؟

مسواک زدن دندانها نقش بسیار مهمی در بهداشت دهان و دندان روزانه افراد ایفا می کند. مسواک زدن، غذا و پلاک دندانی را از روی سطوح دندانها پاک می کند. پلاک دندانی لایه چسبنده ای متشکل از میکروب ها است که سبب آزردگی و التهاب لثه می شود. اگر پلاک دندانی تمیز نشود، سخت و آهکی شده و تبدیل به جرم دندانی می شود. زمانیکه جرم در قسمت بالای خط لثه ای تجمع پیدا می کند، مسواک زدن دشوار می گردد که در نتیجه آن لثه آزرده شده، دچار تورم و خونریزی می گردد. این حالت ژنژیویت (التهاب لثه) نام دارد و مرحله ابتدایی بیماری پریودنتال (بیماری انساج پیرامون دندان) به حساب می آید.

چه نوع مسواکی مناسب است؟

به طور کلی دو نوع مسواک داریم : مسواک دستی و مسواک برقی. انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه می کند مسواکی را خریداری کنید که برای شما کارآمد بوده و برچسب تائید ADA را داشته باشد. یک شرکت تولید کننده محصولات و فرآورده های دهان و دندان در صورتی برچسب تائید ADA را دریافت می کند که بتواند شواهد علمی مبنی بر کارآیی مناسب محصولش را ارائه نماید. شورای علمی ADA با نهایت دقت شواهد ارائه شده از سوی شرکت های مذکور را ارزیابی می کند.

شورای علمی ADA خطوطی را با عنوان راهنما مشخص کرده است که شرکت های تولید کننده باید بر اساس آن مدارک و شواهد لازم را فراهم آورند و برای ADA ارسال کنند تا در صورت صلاحدید شورای علمی ADA، برچسب تائید انجمن دندانپزشکی آمریکا را دریافت کنند.

برای اینکه یک شرکت تولید کننده بتواند برچسب تائید ADA را برای محصولات خود دریافت کند، باید موارد ذیل را به ADA ارائه نماید:

• تمامی اجزاء مسواک باید برای استفاده در دهان، کاملا ایمن باشد.
• پرزهای مسواک باید بدون لبه های تیز و ناصاف باشد.
• ماده بکار رفته در دسته مسواک باید مورد آزمایش قرار گرفته باشد و میزان پایداری و ماندگاری آن در استفاده معمول مشخص شده باشد.
• پرزهای مسواک نباید در استفاده معمول از حالت اصلی خود خارج شوند.
• مسواک این قابلیت را داشته باشد که کاربرد بدون نظارت آن در بالغین سبب کاهش چشمگیر پلاک دندانی و علایم بیماری خفیف لثه شود. به بیان دیگر اغلب افراد بتوانند با استفاده از مسواک به نحو مؤثری دندانهایشان را تمیز کنند و در نتیجه علایم بیماری خفیف لثه را برطرف سازند.

علاوه بر موارد ذکر شده، لازم است که در مورد مسواک های برقی نکات دیگری نیز در نظر گرفته شود که از آن جمله می توان به اخذ گواهی ایمنی از سازمان تائید کننده ایمنی و سلامت محصولات تولیدی آمریکا اشاره کرد. همچنین شرکت های تولید کننده مسواک برقی باید شواهدی بالینی مبنی بر ایمن بودن مسواک مزبور را برای بافت های نرم و سخت و ترمیم های دندانی ارائه دهند. طبق نظر شورای علمی انجمن دندانپزشکی آمریکا، حداقل یک تحقیق بالینی که روی نمونه انسانی (شامل افراد داوطلب) صورت گرفته باشد باید ایمنی مسواک مورد نظر را برای بافت ها و رستوریشن های دندانی اثبات نماید.

اندازه و شکل مسواک باید بگونه ای باشد که به راحتی در دهان شما جای بگیرد و با آن بتوانید به سهولت به تمامی قسمت های سیستم دندانی دسترسی داشته باشید.

آیا مسواک های برقی از مسواک های دستی بهتر هستند؟

هر دو نوع مسواک یعنی مسواک دستی و برقی می توانند به نحو مؤثری دندانهای شما را تمیز کنند. استفاده از مسواک برقی برای کودکان نوعی سرگرمی به حساب می آید و  افرادی که به دلیل ضعف حرکتی استفاده از مسواک دستی برایشان دشوار است، برای تمیز کردن دندانهایشان مسواک برقی را ترجیح می دهند و کاربرد این مسواک برایشان راحت تر است. همواره مسواکی را انتخاب کنید که کاربرد آن برایتان آسان باشد و بتوانید به راحتی دو بار در روز تمامی سطوح دندانی را با آن تمیز کنید.

انتخاب برند هایی که برچسب تائید ADA را دارند چه مزایایی دارد؟

بر چسب تائیدیه انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) شما را مطمئن می سازد که محصول دندانی مورد استفاده شما (در اینجا مسواک) توسط کارشناسان علمی نهاد مستقل انجمن دندانپزشکی آمریکا که شورای علمی ADA نام دارد، تائید شده است. این بدان معنی است که مسواک مزبور از نظر ایمنی و کارآیی کاملا منطبق با خطوط راهنمای مطرح شده توسط ADA است. چنانچه مسواکی موفق به دریافت برچسب تائید ADA گردد، نه تنها ویژگی های آن بطور کامل در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد بلکه می توانید مطمئن باشید که کاملا مطابق با آنچه به عنوان امتیاز و ویژگی های مسواک ذکر شده است، عمل می کند.

بهترین زمان مسواک زدن چه موقعی است؟

بنابر توصیه ADA، دندانها باید روزی دو بار مسواک زده شوند و یک بار در روز سطوح بین دندانی با نخ دندان یا دیگر تمیز کننده های بین دندانی (بر حسب ویژگی های سیستم دندانی هر فرد) تمیز شود. برخی از بیماران ترجیح می دهند که شب هنگام، دندانهایشان را نخ بکشند و مسواک بزنند تا در هنگام خواب، دندانها کاملا تمیز باشد. در مورد دفعات مسواک زدن حتما با دندانپزشک خود مشورت کنید. (چون بنابر نیازهای فردی و تشخیص دندانپزشک، لازم است برخی افراد بیش از دو بار در روز مسواک بزنند)

توالی مطلوب برای استفاده از نخ دندان و مسواک کدام است؟ قرص های آشکار کننده پلاک دندانی چه فایده ای دارند؟

چنانچه بطور صحیح و کامل، بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید، تقدم و تأخر مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن تفاوتی حاصل نمی کند. قرص ها یا محلول های آشکارکننده پلاک دندانی نشان می دهند که استفاده از مسواک و نخ دندان تا چه اندازه مؤثر بوده است. این قرص ها یا محلول ها در داروخانه ها و دیگر فروشگاه ها در قفسه مربوط به محصولات بهداشت دهان و دندان به فروش می رسند.

نحوه استفاده از این محصولات بدین شرح است: بعد از استفاده از نخ دندان و مسواک یکی از قرص ها جویده می شود و تولید رنگ بی خطری می کند که پس از مخلوط شدن با بزاق دهان، روی دندانها و لثه را می پوشاند. در اثر مصرف این قرص ها، نواحی خاصی از دندانها که پلاک دندانی از آنجا زدوده نشده به رنگ قرمز در می آید. بعد از اینکه دهانتان را با آب شستشو دادید، به دقت دندانهایتان را بررسی کنید تا نواحی صورتی رنگ روی دندانها را شناسایی کنید (یعنی قسمت هایی که پلاک های دندانی از آنجا زدوده نشده است). استفاده از یک آینه دندانپزشکی می تواند برای شناسایی دقیق قسمت های مذکور کمک کننده باشد.

چگونه می توان مسواک را تمیز نگاه داشت؟

پس از آن که مسواک زدید آن را زیر شیر آب کاملا بشویید تا باقیمانده مواد غذایی و خمیر دندان از روی آن پاک شود. مسواک را در وضعیت عمودی بطوریکه سر آن به سمت بالا باشد نگه دارید و اجازه دهید رطوبت آن با جریان هوا خشک شود. اگر بیش از یک مسواک در محفظه مخصوص مسواک ها نگهداری می شود آنها را طوری قرار دهید که سرهایشان از هم فاصله داشته باشد تا از انتقال آلودگی (Cross Contamination) جلوگیری گردد.

از قرار دادن سرپوش روی مسواک و یا نگه داشتن مسواک در محفظه دربسته بپرهیزید. محیط مرطوب مانند یک محفظه دربسته نسبت به هوای آزاد بیشتر مستعد رشد میکروارگانیسم ها می باشد. هر ?-? ماه یکبار مسواک خود را عوض کنید. پرزهای مسواک در اثر استفاده دچار سایش شده و از فرم ایده آل خود فاصله می گیرند که در نتیجه آن کارآیی مسواک برای تمیز کردن دندانهای شما کاهش می یابد. بسته به شرایط بیماران امکان دارد پرزهای مسواک زودتر از حد معمول دچار سایش شوند بنابراین لازم است مسواک خود را مرتب وارسی کنید تا اگر دستخوش این تغییر شد، آن را جایگزین کنید. غالبا نیاز است مسواک کودکان زودتر از مسواک بزرگسالان تعویض شود.