تعریف پزشکی از گرمازدگی ، درجه حرارت بالای 40 درجه بدن است که با عوارض مربوط به سیستم عصبی مرکزی پس از قرار گرفتن در معرض دماهای بالا همراه است. گرمازدگی در اثر نرسیدن آب کافی به بدن در گرمای بالا، منجر به نقص در سیستم کنترل درجه حرارت بدن می شود. علائم شایع گرمازدگی شامل حالت تهوع، تشنج، گیجی، گمراهی و گاهی اوقات از دست دادن هوشیاری یا کما است.گرمازدگی جدی ترین شکل آسیب گرمایی است و با اینکه در اکثر موارد، عارضه ی خفیفی به شمار می رود اما عدم رسیدگی به آن می تواند حتی موجب مرگ شود. گرمازدگی شدید می تواند باعث آسیب جدی به مغز و سایر اندام های داخلی شود. این مسئله عمدتا افراد بالای 50 سال را تحت تأثیر قرار می دهد، اما این امر در فصول گرم و در فضای باز، ورزشکاران جوان را نیز بی نصیب نخواهد گذاشت. دانستن علائم گرمازدگی و روش های کنترل آن، به مهار این عارضه در فصل تابستان کمک شایان می کند.
علائم گرمازدگی
علامت بارز گرمازدگی، درجه حرارت بالاتر از 40 درجه بدن است. اما غش کردن می تواند اولین نشانه مهم در هنگام رخداد گرمازدگی باشد. علائم دیگر شامل موارد زیر باشد:
- سردرد تپنده
- سرگیجه و سبکی سر
- عدم تعریق علی رغم گرما
- پوست قرمز، گرم و خشک
- ضعف یا گرفتگی عضلات
- تهوع و استفراغ
- ضربان قلب سریع که ممکن است قوی یا ضعیف باشد
- تنفس سریع و کم عمق
- تغییرات رفتاری مانند گیجی
- تشنج
- بیهوشی و عدم هوشیاری
کمک های اولیه در گرمازدگی
اگر مشکوک هستید که شخصی دچار گرمازدگی شده حتما با اورژانس تماس بگیرید و یا فرد را به بیمارستان منتقل کنید. هرگونه تأخیر در رسیدن کمک پزشکی می تواند کشنده باشد.
در حالی که منتظر رسیدن امدادگران هستید، کمک های اولیه را شروع کنید. فرد را به یک محیط با تهویه مطبوع یا حداقل یک منطقه خنک و سایه دارمنتقل کنید و هرگونه لباس غیرضروری را از تن وی دربیاورید.
در صورت امکان، درجه حرارت بدن فرد را گرفته و کمک های اولیه را برای خنک کردن بدن تا رسیدن به دمای 37تا38 آغاز کنید. اگر هم دماسنج در دسترس نیست، اصلا در شروع کمک های اولیه تاخیر نیندازید.
این راهکارهای خنک کننده را امتحان کنید:
- در حالی که پوست او را با آب اسفنج یا شلنگ باغ خیس می کنید، با پارچه هوای اطراف او را بچرخانید تا تهویه ایجاد شود.
- بسته های یخ را به زیر بغل، کشاله ران، گردن و کمر بیمار بمالید. از آنجا که این مناطق غنی از رگ های خونی نزدیک به پوست است، خنک کردن آنها باعث کاهش دمای بدن می شود.
- بیمار را در زیر دوش قرار دهید و یا در وان آب خنک غوطه ور کنید.